માંસપેશીઓ વેક્સીન મુકવાનું શ્રેષ્ઠ સ્થાન હોય છે, કારણ કે માંસપેશીઓના ટિશ્યૂમાં મહત્ત્વપૂર્ણ પ્રતિરક્ષણ કોશિકાઓ આવેલી હોય છે. તે પ્રતિરક્ષણ કોશિકાઓ વેક્સીન દ્વારા પ્રતિરોપિત વાયરસ તેમજ બેક્ટેરીયાના ટુકડા એન્ટીજનની ઓળખ કરે છે અને એન્ટીબોડી બનાવવા માટે પ્રતિરક્ષણ પ્રણાલીને સક્રિય કરે છે. જોકે, કોવિડ-19ની વેક્સીનમાં એન્ટીજન નાંખવામાં નથી આવતું, પરંતુ વેક્સીનના માધ્યમથી એન્ટીજન પેદા કરવા માટે વાયરસના મૃત કોષ નાંખવામાં આવે છે.
કરોડો લોકોએ કોવિડ-19ની વેક્સીન લઈ લીધી, પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે, વેક્સીન હંમેશાં હાથ પર જ શા માટે આપવામાં આવે છે, તેની પાછળનું વિજ્ઞાન શું છે. બધી નહીં પરંતુ મોટાભાગની વેક્સીન માંસપેશીઓમાં આપવામાં આવે છે. તેને ઈન્ટ્રામસ્કુલર ઈન્જેક્શન કહેવામાં આવે છે. કેટલીક વેક્સીન જેમ કે રોટા વાયરસની વેક્સીન મોઢા વાટે આપવામાં આવે છે. જ્યારે અન્ય વેક્સીન જેવી કે, મિસલ્સ, રુબેલાને ત્વચાની નીચે આપવામાં આવે છે. જોકે, ઘણી અન્ય વેક્સીન મસલ્સમાં આપવામાં આવે છે. પરંતુ માંસપેશી શા માટે આટલી મહત્ત્વની છે અને તેનું સ્થાન કેમ મહત્ત્વપૂર્ણ છે? શા માટે ખભાની ઉપરના હિસ્સામાં બાજુની માંસપેશીઓને ડેલટોયડ કહેવામાં આવે છે? માંસપેશીઓમાં પ્રતિરક્ષણ કોશિકાઓ હોય છે.
વેક્સીન મુકવાના સ્થાન પર લસીકા ગ્રંથિનું ઝૂંડ હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઘણી વેક્સીન ડેલટોયડમાં લગાવવામાં આવે છે, કારણ કે લસીકા ગ્રંથિ બગલની એકદમ નીચે હોય છે. જ્યારે વેક્સીન જાંઘ પર મુકવામાં આવે છે, તો લસીકા ગ્રંથિએ Groin (જાંધનો મધ્ય ભાગ)માં રહેલ લસીકા પર્વ સુધી પહોંચવા માટે વધુ દૂર નથી જવુ પડતું. ડેલટોયડમાં વેક્સીન મુકવાથી સ્થાનીય સ્તર પર સોજો અથવા દુઃખાવો થઈ શકે છે. જો આવી વેક્સીન જાડા ટિશ્યૂમાં મુકવામાં આવે તો અસહજતા અથવા સોજો વધવાનું જોખમ છે.
જે એન્ટીજન પ્રત્યે પ્રતિરક્ષણ પ્રતિક્રિયાને વધારે છે અને તે માંસપેશીઓમાં મુકવી જોઈએ જેથી અસહજતા અને સોજાથી બચી શકાય. મજબૂત પ્રતિરક્ષણ પ્રતિક્રિયામાં સહાયક ઘણા પ્રકારે કામ કરે છે. વેક્સીન મુકવાના સ્થાનનો નિર્ણય કરવામાં વધુ એક મહત્ત્વની બાબત નિર્ભર કરે છે, એ છે માંસપેશીઓનો આકાર. વયસ્કો અને ત્રણ વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના બાળકોને બાજુ પર ડેલટોયડના હિસ્સામાં વેક્સીન આપવામાં આવે છે. તેના કરતા નાના બાળકોને જાંઘની વચ્ચે વેક્સીન આપવામાં આવે છે, કારણ કે તેમની બાજુ નાની અને ઓછી વિકસિત હોય છે.
વેક્સીન આપવાના સ્થાનની પસંદગી કરવામાં વધુ એક પહેલું સુવિધા અને દર્દીની સ્વીકાર્યતા છે બાંય ઉંચી કરવી વધુ સરળ અને સ્વીકાર્ય છે. સંક્રામક બીમારી જેવી કે ફ્લૂ અને કોવિડ-19 જેવી મહામારીમાં આપણી જન સ્વાસ્થ્ય પ્રણાલી દ્વારા ઓછામાં ઓછાં સમયમાં વધુ લોકોને વેક્સીન મુકવાની જરૂર છે. આ કારણે હાથ પર વેક્સીન મુકવામાં આવે છે, કારણ કે હાથના ઉપરના ભાગ સુધી સરળતાથી પહોંચી શકાય છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ Abhayam news સાથે.
વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.
તમે અમને Whatsapp , Facebook , instagram અને Youtube પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી જોડાઓ Abhayam news સાથે.
