લક્ષદ્વીપ કેવી રીતે ભારતનો ભાગ બન્યું? લક્ષદ્વીપ એ ભારતનો સૌથી નાનો કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. આવો જાણીએ કેવી રીતે લક્ષદ્વીપ ભારતનો ભાગ બન્યું.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તાજેતરમાં જ ભારતના એક સુંદર સ્થળે પહોંચ્યા હતા. નામ છે લક્ષદ્વીપ. PM મોદીની લક્ષદ્વીપ મુલાકાતને લઈને ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. તેમની ઘણી તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ રહી છે. લક્ષદ્વીપ ભારતનો સૌથી નાનો કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે, તેનું ક્ષેત્રફળ માત્ર 32.62 ચોરસ કિમી છે.
લક્ષદ્વીપ કેવી રીતે ભારતનો ભાગ બન્યું?
પોતાની સ્નોર્કલિંગ તસવીરો શેર કરતી વખતે પીએમ મોદીએ ભારતીયોને લક્ષદ્વીપની મુલાકાત લેવાની અપીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે જેમને એડવેન્ચર ગમે છે, લક્ષદ્વીપ તેમની યાદીમાં ટોચ પર હોવું જોઈએ. આવો અમે તમને લક્ષદ્વીપ વિશે કેટલીક ખાસ વાતો જણાવીએ. તે એ પણ સમજાવીએ કે કેવી રીતે લક્ષદ્વીપ ભારતનો ભાગ બન્યું. આ વાર્તા પણ ખૂબ જ રસપ્રદ છે.
96 ટકા વસ્તી મુસ્લિમ છે
લક્ષદ્વીપ એ ભારતનો સૌથી નાનો કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. ભારતના દક્ષિણ-પશ્ચિમ કિનારાથી લક્ષદ્વીપનું અંતર 200 થી 440 કિમી છે. લક્ષદ્વીપ 36 નાના ટાપુઓનો સમૂહ છે, પરંતુ લોકો ફક્ત 10 ટાપુઓ પર જ રહે છે. અહીંની 96 ટકા વસ્તી મુસ્લિમ છે.
લક્ષદ્વીપની રાજધાની કવરત્તી છે. 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, લક્ષદ્વીપની કુલ વસ્તી 64473 છે. અહીંનો સાક્ષરતા દર 91.82 ટકા છે, જે ભારતના ઘણા મોટા શહેરો કરતા વધારે છે.
લક્ષદ્વીપ ભારતનો ભાગ કેવી રીતે બન્યું?
આ ઘટના ઓગસ્ટ 1947માં બની હતી જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાનના ભાગલા પડ્યા હતા. ભારતના ગૃહ પ્રધાન અને નાયબ વડાપ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે 500 થી વધુ રજવાડાઓને એક કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. પાકિસ્તાનના તત્કાલિન વડાપ્રધાન લિયાકત અલી ખાને પંજાબ, સિંધ, બંગાળ અને હજારાને પાકિસ્તાનમાં ભેળવી દેવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ કોઈએ લક્ષદ્વીપ તરફ ધ્યાન આપ્યું નહીં.
આઝાદી પછી લક્ષદ્વીપ ભારત કે પાકિસ્તાનના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ ન હતું. કારણ કે બંને મુખ્ય ભૂમિના દેશોને પોતાની સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. ઓગસ્ટના અંતમાં પાકિસ્તાનના લિયાકત અલી ખાને વિચાર્યું કે લક્ષદ્વીપ એક મુસ્લિમ બહુમતી વિસ્તાર છે અને ભારતે હજુ સુધી તેના પર દાવો પણ કર્યો નથી, તો શા માટે તેનો કબજો ન લઈએ.
ઈતિહાસકારો કહે છે કે તે જ સમયે ભારતના ગૃહમંત્રી સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ પણ લક્ષદ્વીપ વિશે વિચારતા હતા. જો કે, બંને દેશો થોડા મૂંઝવણમાં હતા કે શું ત્યાં હજી સુધી કોઈએ દાવો કર્યો છે કે નહીં. આ મૂંઝવણ વચ્ચે પાકિસ્તાને પોતાનું એક યુદ્ધ જહાજ લક્ષદ્વીપ મોકલ્યું હતું. બીજી તરફ સરદાર પટેલે આરકોટ રામાસ્વામી મુદાલિયર અને આરકોટ લક્ષ્મણસ્વામી મુદાલિયરને સૈન્ય લઇને તરત જ લક્ષદ્વીપ તરફ આગળ વધવા કહ્યું.
સરદાર પટેલે નિર્દેશ આપ્યો કે લક્ષદ્વીપ પર જલદી કબજો કરવામાં આવે અને લક્ષદ્વીપમાં ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવામાં આવે. બીજી તરફ પાકિસ્તાની સેના પણ રસ્તામાં હતી. આખરે ભારતીય સેના પ્રથમ લક્ષદ્વીપ પહોંચી અને ત્રિરંગો ફરકાવ્યો. થોડા સમય પછી પાકિસ્તાનનું યુદ્ધ જહાજ પણ ત્યાં પહોંચી ગયું. પરંતુ ભારતના ત્રિરંગાને જોયા બાદ તેઓ શાંતિથી પરત ફર્યા હતા. ત્યારથી લક્ષદ્વીપ ભારતનો અભિન્ન અંગ છે. જો આપણી સેના અડધો કલાક પણ મોડી પડી હોત તો આજે પરિસ્થિતિ જુદી હોત.
લક્ષદ્વીપ ભારત માટે કેમ મહત્વનું છે?
ભારતની સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી લક્ષદ્વીપ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ લો ઓફ ધ સી કન્વેન્શન્સ અનુસાર, કોઈપણ દેશનો તેના દરિયાકાંઠાથી 22 કિમી સુધીનો વિસ્તાર તે દેશના અધિકારક્ષેત્રમાં આવે છે. આ કારણે ભારતને 20 હજાર ચોરસ કિલોમીટર સુધીના દરિયામાં વધુ પ્રવેશ મળે છે. અહીંથી હિંદ મહાસાગર અને અરબી સમુદ્ર બંને પર નજર રાખી શકાય છે. તે સૈન્ય અને વ્યવસાયની દ્રષ્ટિએ પણ ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે.
ભારતીય નૌકાદળનું બેઝ ‘INS દ્વિપ્રક્ષક’ રાજધાની કવરત્તીમાં છે. તે 30 એપ્રિલ 2012 ના રોજ કાર્યરત થયું હતું. ચીનના સતત વધી રહેલા વર્ચસ્વ વચ્ચે ભારત લક્ષદ્વીપ દ્વીપ પર પોતાનું સૈન્ય મથક તૈયાર કરી રહ્યું છે. તેનાથી ચીન અને પાકિસ્તાન તરફથી આવનારા કોઈપણ મોટા ખતરાથી બચી શકાય છે. 2008માં મુંબઈ હુમલા બાદથી સૈન્ય તાકાત વધારવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. પ્રથમ કોસ્ટ ગાર્ડ સ્ટેશન વર્ષ 2010માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. નેવી બેઝની સ્થાપના 2012માં કરવામાં આવી હતી.
શા માટે લક્ષદ્વીપને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવવામાં આવ્યો?
જમ્મુ અને કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો નાબૂદ કર્યા પછી ભારતમાં કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની કુલ સંખ્યા 8 છે. આ આઠમાં લક્ષદ્વીપ પણ એક કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. આઝાદી પછી 1 નવેમ્બર 1956ના રોજ લક્ષદ્વીપની રચના અલગ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ તરીકે કરવામાં આવી હતી. પછી તે Laccadive-Minicoy-Aminidivi તરીકે ઓળખાતું હતું. નવું નામ લક્ષદ્વીપ 1 નવેમ્બર 1973ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું.
ભારતના 28 રાજ્યોમાં ચૂંટાયેલી સરકાર છે. રાજ્ય સરકારને તેના વિસ્તારમાં કાયદા બનાવવા અને તેમાં સુધારા કરવાની સંપૂર્ણ સત્તા છે. જ્યારે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં પોતાની કોઈ સરકાર નથી. કેન્દ્ર સરકારનું સીધું શાસન છે. કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો ભારતની મુખ્ય ભૂમિથી દૂર છે. તેઓ વસ્તી અને ક્ષેત્રફળમાં પણ ખૂબ નાના છે. આ કારણોસર તેમને રાજ્ય નોંધણી આપી શકાતી નથી. લક્ષદ્વીપને પણ ભૌગોલિક કારણોસર કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ Abhayam news સાથે.
વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો
તમે અમને Whatsapp , Facebook , instagram અને Youtube પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી જોડાઓ Abhayam news સાથે
